Χριστιανική Ενότητα
Η φράση αυτή είναι καταρχάς σωστή αλλά δημιουργεί όπως θα δούμε ένα πρόβλημα στην ορθή κατανόησή της.,
Οσάκις ακούγεται από ανθενωτικά και αντι-οικουμενικά στόματα, εμπεριέχει το λάθος το <<μια>> (μία Αλήθεια, μια Εκκλησία) να θεωρείται εξατομικευμένα, ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ, δηλ. ατομικίστικα (πραγμοποιημένα), και όχι όπως θα έπρεπε ΚΟΙΝΩΝΙΑΚΑ [βλ. κοινωνία εκκλησιαστικών ΕΤΕΡΟΤΗΤΩΝ].
Δείτε ότι ο Θεός ο ίδιος είναι ΕΝΑΣ αλλά ως ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΡΙΩΝ Ετεροτήτων [δηλ. διαφορετικών θείων Προσώπων], όχι αριθμητικά, ατομικίστικα, εξατομικευμένα. Το ανάλογο mutatis mutandis ισχύει (ή θα έπρεπε να ισχύει) και για την Εκκλησία: Είναι <<μία>> αλλά μια κοινωνιακά, ως <<μια κοινωνία>> [εκκλησιαστικών ετεροτήτων]. Όχι αριθμητικά, ατομικίστικα, εξατομικευμένα, πραγμοποιημένα.
Σημειωτέον ότι η <<μία>> Αλήθεια αυτή είναι ο Χριστός ο Ίδιος, δηλ. ένα κατ' εξοχήν Κοινωνιακό Όν (Πρόσωπο). Η ταυτότητα του Κυρίου είναι κοινωνιακή {βλ. άκτιστο πρόσωπο] και όχι ατομικίστικη [βλ. άτομο] !!!!!!!!!
Απόλυτα συνεπές προς το σκεπτικό της εξατομίκευσης (και ιδεολογικοποίησης) της Μιας Αλήθειας του Χριστού --στην οποία μετέχει η Εκκλησία, η ΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ στο μέτρο της Διάνοιξής της προς Αυτόν (Εικόνα)-- είναι η άποψη ότι η Μία Αλήθεια, θεωρούμενη αριθμητικά (εξατομικευμένα), κατέχεται από (αριθμητικά) μια Εκκλησία.
Μήπως μερικοί μπερδεύουν την "Ορθόδοξη αλήθεια" (ιδεολογία) με την "Αλήθεια του Χριστού" (ζωή) όπως διαβάζουμε στυχνά στο ΦΒ; Τι είναι η "Αλήθεια" του Χριστού για να ταυτίζεται και να συγχέεται με την "Ορθόδοξη αλήθεια" ώστε να κατέχεται κατ' αποκλειστικότητα; Είναι ένα «κάτι τι» η Αλήθεια (σαν ο Παρθενώνας ας πούμε), για να την "κατέχει" αποκλειστικά και μόνο μια Ομάδα (μια "εκκλησία", η Ορθόδοξη εν προκειμένω); Αυτό είναι ίδιο της Ιδεολογίας και του Κομματισμού. Αν στις Οικουμενικές συναντήσεις πηγαίνουν κάποιοι για να πλασάρουν ένα "ανώτερο προϊόν" στους "βαρβάρους" (πλανεμένους), μπράβο τους, χαιρόμαστε όταν αυτό ομολογείται ευθαρσώς και ειλικρινά. Για να ξέρουμε εμείς οι άλλοι (οι βάρβαροι αιρετικοί) αυτό που τους ενδιαφέρει πραγματικά (στο βάθος). Να ξέρουμε επίσης το τι αντίληψη έχουν περί "Αληθείας" του Χριστού και τι αντίληψη έχουν περί του "Χριστού" του Ίδιου σε τελική ανάλυση. Βλέπετε, τα πράγματα είναι αλληλένδετα καλώς ή κακώς.
Αν εξαιρέσουμε την Αγγλικανική Κοινωνία-Εκκλησία (Anglican Communion) η Καθολική Εκκλησία έκανε μια θεμελιώδη στροφή, με τη Β' Σύνοδο του Βατικανού (1962-1966) στο πως αντιλαμβάνεται τα εκκλησιαστικά πράγματα.
Τολμώ να πω ότι ο προσεκτικός μελετητής μπορεί κάλλιστα να πει ότι η Εκκλησία αυτή πέρασε από μια οντική (εξατομικευμένη) εκδοχή της ΜΙΑΣ Αλήθειας και της <<ΜΙΑΣ Εκκλησίας>> της αποκλειστικότητας σε μια οντολογική (κοινωνιακή) εκδοχή του του ανοίγματος. [Βλ. λχ. το περίφημο "subsistit in" στη Συνοδική Δογματική Διάταξη Lumen Gentium]. Ετσι τουλάχιστον φαίνεται στο θεολογικό στοχασμό αν όχι πάντα στην πράξη.
Γι΄αυτήν την Εκκλησία η Διάνοιξη προς την δυναμική κοινωνίας με τις άλλες Εκκλησίες αποτελεί πλέον (μετασυνοδικά δηλαδή) θεμελιώδη παράμετρο της "κοινωνιακής εκκλησιακότητάς" της (της οντολογικής και όχι οντικής εκκλησιακότητας, μην τα μπερδέψουμε).
Αντίθετα, για την Ορθόδοξη Εκκλησία, κινούμενη πάντα στο πλαίσιο μιας "οντικής εκκλησιακότητας (της εκκλησιαστικής εξατομίκευσης), τα πλαίσια ανοίγματος προς τις άλλες Εκκλησίες είναι ακόμα πολύ στενά. Θεμελιώδης εκκλησιολογική παράμετρός της μοιάζει να παραμένει η διεκδίκηση της <<εκκλησιακής αποκλειτικότητας>>.
Το θέμα βεβαίως αυτό είναι τεράστιο. Απλώς το επισημαίνω εδώ για να πω ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία παραμένει πάντα εγκλωβισμένη σε μια ΟΝΤΙΚΗ εκκλησιακότητα, δηλ. σε μια Αριθμητική και εξατομικευμένη εκδοχή του "ΜΙΑ Εκκλησία" και της αποκλειστικής "κατοχής" της Αλήθειας. Τα ανοίγματα για κοινωνία με τους άλλους, διαχριστιανικά αλλά ακόμα και ενδο-ορθόδοξα, είναι γι' αυτήν (στην καλύτερη περίπτωση) μια ΗΘΙΚΗ επιταγή, όχι μια ΕΚΚΛΗΣΙΟΛΟΓΙΚΗ παράμετρος. Η ΜΙΑ Κοινωνία των Ορθοδόξων Εκκλησιών (κατ' αρχάς ad Intra), ανήκει στην ευταξία και το Κανονικό Δίκαιο, όχι στην οντολογία της Εκκλησίας (εκκλησιολογία). Ακριβώς επειδή η εκδοχή της ΜΙΑΣ Αλήθειας είναι ΟΝΤΙΚΗ (αριθμητική, αυτοαναφορική) και όχι ΟΝΤΟΛΟΓΙΚΗ (κοινωνιακή με τους άλλους) ο Διάλογος παραμένει πάντα μια πολυτέλεια για την Ορθοδοξία --αν όχι μια προδοσία !!! Διότι όπως λέγεται κοινώς <<η Αλήθεια δεν μπορεί να είναι 100 αλλά μια>>. Πράγμα που είναι συνεπές με την εξατομικευμένη και αριθμητική (οντική) --και όχι κοινωνιακή (οντολογική)-- θεώρηση της ΜΙΑΣ Αλήθειας και Εκκλησίας.
Η Καθολική Εκκλησία από την πλευρά της κατόρθωσε σταδιακά (όχι ακόμα πλήρως συντελεσμένα βεβαίως) να περάσει από μια ΟΝΤΙΚΗ εκκλησιακότητα της εκκλησιο-αποκλειστικότητας ακι της ΜΙΑΣ Αλήθειας (όμοια με την κυρίαρχη σημερινή Ορθόδοξη), σε μια ΟΝΤΟΛΟΓΙΚΗ εκκλησιακότητα του Ανοίγματος και της Κοινωνίας. Ο Διάλογος, τα ανοίγματα και η Κοινωνία με τους άλλους (όπου είναι εφικτή) ανήκουν πλέον ΘΕΣΜΙΚΑ στην οντολογία της Εκκλησίας, στην εκκλησιολογία, στο ίδιο το esse της Εκκλησίας, όχι απλώς στο bene esse. Κάτι που για την Ορθόδοξη σήμερα δεν ισχύει.
Με λίγα λόγια: η "ΜΙΑ Αλήθεια" έχει ακόμα στην Ορθοδοξία ΕΚΚΛΗΣΙΟΚΕΝΤΡΙΚΟ νόημα ή ακριβέστερα ΟΜΟΛΟΓΙΟΚΕΝΤΡΙΚΟ. Πράγμα που της δημιουργεί στενά περιθώρια διαλόγου και "οικουμενικών ανοιγμάτων". Στην Καθολική Εκκλησία όμως η "ΜΙΑ Αλήθεια" έχει ΧΡΙΣΤΟΚΕΝΤΡΙΚΟ χαρακτήρα. Πράγμα που αποκλείει, θεωρητικά τουλάχιστον, την αυτοαναφορικότητα στην οντολογία της ΜΙΑΣ Εκκλησίας. Ο τόσο παρεξηγημένος εκκλησιολογικός ρόλος του Ρώμης είναι στο να μεριμνά και να διασφαλίζει αδιάσπαστη την ΚΟΙΝΩΝΙΑ της ΜΙΑΣ Εκκλησίας Εκκλησιών και να προασπίζεται την "Κοινωνιακή Αλήθεια", την Αλήθεια ως Κοινωνία. Όχι ως διάσπαση και αποκλειστική κατοχή.
Ένας Θεός
Ένας Κύριος Χριστός (Μια Αλήθεια)
Μια Εκκλησία
Δηλ.Ένας κοινωνιακός Θεός (εν τω Πατρί) και Μια κοινωνιακή Εκκλησία (εν Χριστώ τω Πνεύματι). Και επίσης Μια κοινωνιακή Αλήθεια (εν Χριστώ τω Κυρίω).
Το ερώτημα λοιπόν είναι πως θα εννοήσουμε το "Ενας" και "Μια": <<Αριθμητικά>>, δηλ. εξατομικευμένα, ατομικίστικα, (οντικά (όπως λέμε στη φιλοσοφία) ή <<Κοινωνιακά>> (οντολογικά);
Συμπέρασμα: Μία είναι η Εκκλησία, Ένας είναι ο Θεός: Αλλά Ένας και Μια όχι ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ (οντικά, πραγμοποιημένα) αλλά ΚΟΙΝΩΝΙΑΚΑ (Οντολογικά, εκστατικά). Το ανάλογο ισχύει και για τον Ένα Χριστό και τη Μια Αλήθεια.
Με την παραπάνω θεωρητική ανάλυση για την εκκλησιολογική απόσταση Ορθοδοξίας και σύγχρονου Καθολικισμού δεν θέλω να υποτιμήσω αυτό που θεωρώ πάντα τη βασική σύγκρουσή τους: τη σύγκρουση μεταξύ ενός <<ιδιότυπου ορθόδοξου μεσσιανισμού>> (βλ. το γένος των Ορθοδόξων, Πατριάρχης του Γένους κ.λπ.) και ενός <<ιδιότυπου ρωμαίικού ιμπεριαλισμού>>, όσο κι αν ο τελευταίος βρίσκεται μάλλον σε φθίνουσα τροχιά (βλ. παπωσύνη του Πάπα Φραγκίσκου). Τα παραπάνω έχουν πολύ βαθιές ρίζες στο Μεσαίωνα, Βυζαντινό και Δυτικό. Όσο μια Εκκλησία αποστασιοποιείται περισσότερο από τη Μεσαιωνική της φάση (και αυτό ισχύει για την Καθολική Εκκλησία αλλά όχι τόσο για την Ορθόδοξη) τόσο λιγότερο δύσκολο γίνεται το ζητούμενο της σύγκλησής τους...
ΥΓ. Σε όλο το κείμενο αντιπαραθέτω επιμελώς μια ΟΝΤΙΚΗ (εξατομικευμένη, πραγμοποιημένη) εκδοχή της ΜΙΑΣ Αλήθειας και Εκκλησίας προς την ΟΝΤΟΛΟΓΙΚΗ (κοινωνιακή, δυναμική) εκδοχή της. Σκόπιμα διάλεξα μια ψηφιδωτή εικόνα του Χριστού. Όλες μαζί οι ψηφίδες (εκκλησίες), σε κοινωνία εν Αγίω Πνεύματι, συνθέτουν , κοινωνιακά και με τάξη (η τάξη έχεικαι εδώ σημασία όπως και στα έτερα πρόσωπα της Τριάδος) το <<Ένα>> πρόσωπο του Χριστού της απεικόνισης. Οι διακοπές κοινωνίας, η Ακοινωνησία και η θραύση της Χριστιανικής Ενότητας στην Ιστορία σπάζει την μοναδική απεικόνιση του Χριστού, παραμορφώνοντας το πρόσωπό Του στον κόσμο και την Ιστορία.
