Προσδοκώ ανάσταση νεκρών

Η εκκρεμότητα της ανάστασης και το ερώτημα περί θεού
Συζητώντας με την πολυαγαπημένη μου εξαδέλφη Βιργινία Κ., συνειδητοποίησα ξαφνικά πως το ερώτημα "αν υπάρχει ΘΕΟΣ" (το "θείον"), ή όχι, από μόνο του, είναι τελικά αδιάφορο ερώτημα (τονίζω το από μόνο του). Το μόνο σημαντικό, αποφασιστικό ερώτημα είναι "αν θα υπάρξει ΑΝΑΣΤΑΣΗ", για όλους και τον καθένα μας, για τους συγκεκριμένους μοναδικούς ανθρώπους μας που χάσαμε και όλο τον κόσμο. Παρόλο που λέμε ότι ο "θεός" είναι "θεός νεκρών και ζώντων" (και είναι αλήθεια), η έννοια της "ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ" δεν εμπεριέχεται στην έννοια του "ΘΕΟΣ". Και όμως, πάρα πολλοί πιστοί και γενικά "ένθεοι" καταγίνονται με το ερώτημα "αν υπάρχει ΘΕΟΣ" παραγνωρίζοντας το άλλο, το αποφασιστικό ερώτημα "αν θα υπάρξει ΑΝΑΣΤΑΣΗ". Οι άνθρωποι δεν δυσκολευόμαστε τόσο στην έννοια ΘΕΟΣ όσο στην ΑΝΑΣΤΑΣΗ.
Βεβαίως είναι πολύ πιο εύκολο να πιστεύεις ότι "υπάρχει θεός", έστω και σαν ανώτερη δύναμις, από το να πιστεύεις ότι "θα υπάρξει ανάσταση" για όλους και τον καθένα, μοναδικά και συγκεκριμένα. Ίσως γι' αυτό οι χριστιανοί και οι "ένθεοι" (σε αντίθεση προς το "άθεοι") εστιαζόμαστε στο πρώτο και βάζουμε στη σκιά το δεύτερο ερώτημα. Και όμως, χωρίς το δεύτερο, το πρώτο ερώτημα δεν έχει νόημα υπαρξιακό παρά μόνο φιλοσοφικό (λ.χ, σαν θεμέλιο "αξιών"). Όσο υπάρχει ακόμα θάνατος το ερώτημα περί θεού παραμένει εκκρεμές. Παρεκτός εμπειρίας της ανάστασης στο Χριστό η συνεχιζόμενη κυριαρχία του θανάτου σε μας διαψεύδει την "ύπαρξη του θεού". Και κατά τούτο έχουν δίκιο οι ειλικρινείς σκεπτόμενοι άθεοι. Μόνον η τελική, εσχατολογική ανάσταση, του καθενός και όλων, όλου του σύμπαντος, θα αποτελέσει και την τελική ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ του Θεού που δόθηκε ήδη, προληπτικά και από μέρους, στον Ιησού Χριστό, στην ιστορία Του. Δεν μπορούμε λοιπόν να μιλάμε για "κοσμολογική απόδειξη" της ύπαρξης του θεού αλλά για "εσχατολογική απόδειξη" --ή μάλλον "αποκάλυψη"-- της ύπαρξης του θεού. "Υπάρχει θεός", ναι, λέμε οι χριστιανοί, διότι ανάστησε τον Ιησού, τελεία και παύλα... Αλλά αυτό προϋποθέτει την πίστη στην ανάσταση του Ιησού. Χωρίς αυτήν στέκει στον αέρα...
Σε μια σωστή χριστιανική θεολογία, τουλάχιστον, η έννοια "ΘΕΟΣ" τεκμαίρεται από την βιβλική έννοια "ΑΝΑΣΤΑΣΗ" και όχι το "ΑΝΑΣΤΑΣΗ" από το "ΘΕΟΣ". Μη μας διαφεύγει!! Σε χριστιανιο-βιβλική προοπτική είναι η "εσχατολογία" που καθορίζει κατά περιεχόμενο τη "θεολογία" (το "περί θεού" ερώτημα), στην Ιστορία τουλάχιστον, και όχι αντίστροφα, όσο κι αν είμαστε ασυνήθιστοι να το σκεφτόμαστε και να το ακούμε. Καλό όμως είναι να το συνειδητοποιήσουμε κάποτε ... Αντιστρέφει όλη την προοπτική μας (την μάλλον φιλοσοφική).
Θα κάνει ίσως εντύπωση η λέξη "εκκρεμότητα" στον τίτλο σχετικά με την ανάσταση. Μας διαφεύγει κάτι που ήταν προφανές για τον Παύλο: ότι αν δεν αναστηθούμε ΟΛΟΙ (στα Έσχατα) ούτε ο Χριστός αναστήθηκε (στην Ιστορία). Αλλά επειδή ο Χριστός ΟΝΤΩΣ αναστήθηκε (εσχατολογικά στην Ιστορία) γι' αυτό και θα αναστηθούμε ΟΛΟΙ (στα Έσχατα). Χωρίς την εσχατολογική ανάσταση και των υπολοίπων αδελφών του Ιησού, η ανάστασή Του, καίτοι πραγματική και τελεσίδικη στην Ιστορία, παραμένει τρόπον τινα εκκρεμής. Δεν έχουμε συνηθίσει να τα βλέπουμε έτσι τα πράγματα (αντίθετα προς τον Παύλο), διότι βλέπουμε τόσο τον Ιησού όσο και τους εαυτούς μας ... ατομικίστικα (δηλ. σε απομόνωση) και όχι σχεσιακά (σε κοινωνία). Και όμως ο Χριστός, ως "έσχατος Αδάμ", η ιστορία Του, η τύχη Του για να το πούμε απλά, "πάει πακέτο" με αυτή των υπόλοιπων αδελφών Του... Εξ' ου και η "εκκρεμότητα" της ανάστασης.
ΠΡΟΣΔΟΚΩ ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΝΕΚΡΩΝ - Το να πιστεύεις σε "ύπαρξη θεού" είναι σχεδόν ανέξοδο και αρκετά εύκολο και βολικό (όπως λένε και οι άθεοι φίλοι μου). Το να πιστεύεις όμως σε "ανάσταση σωμάτων ανθρώπων", είναι σχεδόν αδύνατο για την καθημερινή τραγική εμπειρία. Σημαίνει να ποντάρεις απέλπιδα στην ΕΛΠΙΔΑ --πέραν πάσης εμπειρικής προφάνειας-- μέσα σε μια τραγική κατάσταση που βασιλεύει ο θάνατος και που μοιάζει μόνιμη. Γι΄αυτό ίσως, ήδη από τους πρώτους αιώνες, η σωματική ανάσταση του Ιησού θεωρήθηκε φυσική συνέπεια της θειικής Του ιδιότητας και έτσι θεωρείται κοινώς σήμερα. Γι' αυτό, δηλ. για ....μεταφυσικούς λόγους και όχι μόνο για απολογητικούς λόγους!!! Τούτο αντίθετα με το αρχέγονο κήρυγμα (βλ. Πράξεις Αποστόλων) όπου η εν λόγω ανάσταση θεωρείται ξεκάθαρα επενέργεια του Θεού Πατρός, εν Πνεύματι, πάνω στο νεκρό σώμα του Ιησού, σαν εσχατολογικό δώρο του Θεού στην ανθρωπότητα του Υιού Του. Δώρο που πρώτος έλαβε Εκείνος (ως "πρωτότοκος"), και που, σύμφωνα με την αποστολική πίστη, θα λάβουμε όλοι μας (ως τέκνα του Πατρός εν Υιώ σαρκωθέντι) στο τέλος της Ιστορίας (Έσχατα). Η εσχατολογική αυτή βιβλική προσέγγιση της ανάστασης έχει εντελώς σκιαστεί, ως μη ώφειλε, από μια ελληνική, μεταφυσική προσέγγιση !!! Και ας έλθει μετά κάποιος να μου πει ότι δεν έχουμε σταδιακό εξελληνισμό του βιβλικού κηρύγματος στη χριστιανική θεολογία και εκκλησία. Και αυτό είναι πολύ σοβαρό για την αυθεντική μετάδοση του αποστολικού "Ευαγγελίου" (ορθοδοξία της πίστης).
Κάτι τελευταίο (αλλά βασικό) για την "Οικονομία του Θεού". Η εν λόγω "Οικονομία" είναι "θεία" ως προς τη φύση της και "τριαδική" (ή τριαδοπροσωπική) ως προς τον τρόπο της. Δεν είναι ούτε "υπερφυσική" ούτε βεβαίως "φυσική", και εδώ θέλει προσοχή. Δεν είναι προϊόν φύσεως ή ουσίας αλλά αποτέλεσμα ελεύθερης ενέργειας προσώπων. Έχουμε εντελώς ξεχάσει ότι η “θεία” οικονομία, επακριβώς ως “τριαδική” οικονομία --γιατί ο Θεός δεν είναι “θείος” stricto sensu παρά μόνον ως “τριαδικός”--, η “τριαδική” οικονομία λοιπόν, είναι “εσχατολογική” στην Ιστορία και όχι άχρονα “υπερφυσική”. Δεν είναι δηλ. υπόθεση φύσεων και ουσιών αλλά υπόθεση προσώπων και ενεργειών τους στην Ιστορία. Αυτό εννοώ όταν μιλάω για σταδιακό εξελληνισμό του βιβλικού κηρύγματος στη θεολογία. Και αυτό φαίνεται ξεκάθαρα, μεταξύ άλλων, στην αντίληψη που έχουμε για την ανάσταση του Χριστού και --εσχατολογικά-- του ανθρωπίνου γένους, των αδελφών του Ιησού.

Επικοινωνία

Επικοινωνία
konstag@yahoo.gr

Translate

Αναγνώστες

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Θ. μετάληψη και κορωνοιός: η σημασία της ευχαριστιολογίας

Η ερωτική επιθυμία των ανθρώπων: σε εσχατοκρατική vs ιστοριοκρατική προσέγγιση