Εκκλησιολογική και σωτηριολογική (;) αντιστροφή
Α). «Χρόνια τώρα βασανίζω
το μυαλό μου για να συνδυάσω την εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου με την εορτή
των Ενόπλων δυνάμεων του Στρατού. Δεν έβγαλα ποτέ άκρη! Τι δουλειά έχει η
Παναγία με τα άρματα μάχης, τα πολεμικά αεροπλάνα κλπ. Τι σχέση έχει ο
συσχετισμός του προσώπου Της με τον στρατό; Τι σχέση έχουν οι Ένοπλες Δυνάμεις
με την συμβολή Της Θεοτόκου στο σχέδιο της Θείας Οικονομίας; Καμία! Τότε μήπως
παρεκτρεπόμαστε; Τότε μήπως -ας μου επιτραπεί- βλασφημούμε το πρόσωπο της
Θεοτόκου μιας που την μετατρέπουμε σε κάτι που ποτέ δεν ήταν και αγνοούμε αυτό
που πραγματικά ήταν και αυτό που πραγματικά έκανε;»
Το κείμενο εντός εισαγωγικών είναι του π. Ελευθερίου Μπαλάκου,
έγραψε ο Κωνσταντίνος Λιάσκος, προσθέτοντας από πλευράς του:
Β). Πριν ξεκινήσουμε να αναλύουμε την ιστορική πορεία του
Βυζαντίου (βλ. Υπέρμαχος Στρατηγός κλπ) και πριν πούμε ότι στον πόλεμο η
Παναγία βοηθάει/ παρηγορεί τους (Χριστιανούς) στρατιώτες στη δύσκολη κατάσταση
που βρίσκονται, πρέπει οπωσδήποτε να βρούμε έναν τρόπο να απαντήσουμε στο πώς η
ταπεινή Κόρη της Ναζαρέτ μπορεί με οποιονδήποτε τρόπο να προστατεύσει τις
οποιεσδήποτε Ένοπλες Δυνάμεις; Προφανώς η Παναγία προσεύχεται για τον καθένα
που ενδεχομένως να βρίσκεται σε μία τραγική στιγμή, όπως αυτή του πολέμου, αλλά
το θέμα εδώ είναι ότι παρουσιάζεται σαν προστάτιδα ολόκληρου του στρατού, των
όπλων του κλπ και όχι των εκάστοτε στρατιωτών σε ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ/ ανθρώπινο επίπεδο,
το οποίο φυσικά θα προεκτείνεται σε όλους τους στρατιώτες που βρίσκονται
ενώπιον του κινδύνου του θανάτου...
Για να μην αναφέρω τις αγιογραφίες του Αρχάγγελου Μιχαήλ σε
πολεμικά αεροπλάνα...
Τι είναι, τελικά, το Ευαγγέλιο; Η εθνική θρησκεία ενός λαού/
έθνους/ γένους (βλ. θρησκεία της αρχαίας πόλης-κράτους) ή τα Καλά Νέα για
ολόκληρο τον κόσμο;
……..
Γ). Από την πλευρά μου σχολίασα εκτενώς ως εξής:
1. Τι είναι, τελικά, το Ευαγγέλιο, ή τι έχουμε κάνει, εμείς, το
Ευαγγέλιο ; Αυτό είναι νομίζω το ερώτημα. Αναμφίβολα, πάντως, το έχουμε κάνει
"εθνική θρησκεία". Εκεί ακριβώς είναι η αιτία. Γιατί τα άλλα είναι τα
αποτελέσματα...
2. Για το πόσο προβληματική είναι η κατάσταση καθώς και για το για
ποιό λόγο είναι προβληματική έχω γράψει τόσα όσο κανείς άλλος. Προφανώς όμως,
για διάφορους λόγους, δεν διαβάστηκαν. Σε κάθε περίπτωση, κι αν ακόμα
διαβάστηκαν, οι άνθρωποι (πλην ενός ή δυο) δεν αντέδρασαν. Το οποίο σημαίνει
μάλλον ότι δεν την εισπράτουν ως προβληματική. Ας τους αφήσουμε λοιπόν στην
τύχη τους, μην ματαιοπονούμε να τους δείξουμε ότι το σύστημά τους είναι
άρρωστο. Τους αρέσει αυτό που έχουν. Άρα, όλα οκ.
3. Εδώ είναι που λέει το Ευαγγέλιο: "να τινάξουμε και τη
σκόνη από τα παπούτσια μας...". Απλώς, όταν και αφού την τινάξαμε τη
σκόνη, να μην γυρίσουν να μας πουν ούτε ριψάσπιδες ούτε προδώτες της
Ορθοδοξίας. Διότι .. κερατάς και ζημιωμένος δεν πάει.
4. Ο πραγματικός προβληματισμός και το όντως σκάνδαλο ορίζεται από
το θεμελιώδες ερώτημα: "Τι είναι, τελικά, το Ευαγγέλιο; Η εθνική θρησκεία
ενός λαού/ έθνους/ γένους (βλ. θρησκεία της αρχαίας πόλης-κράτους) ή τα Καλά
Νέα για ολόκληρο τον κόσμο;". Το οποίο σημαίνει ότι εντοπίζεται στον 4ο
αι., ακριβώς στην εποχή του Θεοδοσίου όταν η χριστιανική εκκλησία απεδέχθη το
να γίνει θρησκεία μια αυτοκρατορίας. Από εκεί και πέρα όλα τα άλλα είναι απλώς
παρελκόμενα. Με μια όμως ουσιαστική (αν και σχετική) διαφορά. Ότι άλλες
εκκλησίες ντρέπονται γι'αυτό και προσπαθούν να το αποτινάξουν (και το
αποτίναξαν με διάφορους τρόπους) και άλλες, αντίστροφα, σεμνύνονται γι'αυτό και
προσπαθούν να το διαιωνίσουν. Δεν είναι όλα τα πράγματα και όλες οι αντιδράσεις
ίδιες.
5. Ο Θεοδόσιος και η ανατολική ρωμαική αυτοκρατορία στη συνέχειά
του, αδιαμαρτύρητα, μέχρι σήμερα (στους επιγόνους της), από τη μια μεριά. Όχι
όμως η δυτική χριστιανοσύνη, η οποία πήρε διαζύγιο από την ρωμαική αυτοκρατορία
ήδη από τον 5ο αιώνα (επί Λέοντος και Γελασίου). Κατά συνέπεια το πράγμα ....πολλαχώς
λεγεται.
6. Όσο για το ερώτημα του αγαπητού Κωνσταντίνου "Τι δουλειά
έχει η Παναγία με τα άρματα μάχης, τα πολεμικά αεροπλάνα κλπ. " θα πρέπει
να θυμηθούμε το "Τη υπερμάχω Στρατηγώ..." και να πούμε ότι έχει και
παραέχει δουλειά, ακριβώς στη συνέχεια αυτού, που είναι βαθιά ριζωμένο στον
ψυχισμό του ελληνικού λαού (και αναλόγως των άλλων ορθοδόξων λαών) που
αισθάνεται ότι βρίσκεται ακόμα στα τείχη της Βασιλεύουσας.
7. Συνοπτικά: αυτό το κουβάρι (εκκλησία-έθνος) που μπλέχτηκε ως μη
όφειλε τότε, στα τέλη του 4ου αι., ακόμα και σήμερα, μεταμεσαιωνικά, στην
υστερονεωτερική περίοδο, δεν ξεμπλέκεται εύκολα και σηματοδωτεί τον ουσιαστικό
εκπαγανισμό της εκκλησίας και του ευαγγελίου από τότε. Απλά πράγματα, αν και
δραματικά.
……..
Δ). Ο π. Μπαλάκος σε ανάρτησή του γράφει:" Οι χριστιανοί
έχουμε πολιτογραφηθεί με το Βάπτισμα μας στην Βασιλεία του Θεού.Στην εδώ
προσωρινή κατοικία μας δευτερεύοντα ρόλο έχει το αν είμαστε πολίτες Ελλάδος,
Αλβανίας, Αμερικής, Ρωσίας. Πρωτα είμαστε χριστιανοί, συνεπώς οικουμενικοί
άνθρωποι ,παγκόσμιοι πολίτες και υποψήφιοι ουρανοπολίτες." Το πρόβλημα
είναι ακριβώς εδώ: ότι έχει αντιστραφεί το "πρώτα" και το
"ύστερα". Εμεις πλέον είμαστε πρώτα πολίτες Ελλάδος, κ.λπ. και μετά
(ίσως) χριστιανοί, συνεπώς οικουμενικοί άνθρωποι ,παγκόσμιοι πολίτες και
υποψήφιοι ουρανοπολίτες. Όπως έχω κουραστεί να επαναλαμβάνω έχει αντιστραφεί η
σχέση μεταξύ "ιστορίας" (πολίτες Ελλάδος) και "εσχάτων"
(χριστιανοί, υποψήφιοι ουρανοπολίτες της Βασιλείας του Θεού). Αυτό το λέμε (με
τεχνικούς όρους) "ιστορικοποίηση της εσχατολογίας" που σημαίνει
εκπαγανισμό !!!!
…….
Ε). Δεν είμαι βέβαιος αν οι αναγνώστες καταλαβαίνουν τι θέλω να
πω. Και δεν είμαι βέβαιος διότι, παρόλες τις καλές τους προθέσεις να
καταλάβουν, είναι ιστορικά μιασμένοι από τον βυζαντινό virus. Εξηγούμαι λοιπόν
για άλλη μια φορά με τη μορφή προτάσεων.
1. Δεν εγγράφεται ο (εσχατολογικός) Χριστός στην (ιστορική)
Ελλάδα, αλλά αντίστροφα, είναι η Ελλάδα (το Έθνος δηλ.) που εγγράφεται
(ενδεχομένως) στον Χριστό.
2. Τώρα, σε αυτή την εγγραφή, η Εκκλησία (μεταξύ Χριστού και
Ελλάδας) τι ρόλο (οφείλει να) παίζει;; Να πραγματοποιεί μυστηριακά και να
"μαρτυρεί" για την εγγραφή της Ελλάδας στον Χριστό και να την
υπερασπίζεται. Όχι να υπερασπίζεται την παγανιστική αντιστροφή της. Δηλ. την
εγγραφή του Χριστού στην Ελλάδα. Διότι η τελευταία ειδωλοποιεί τον Χριστό
κάνοντάς τον την επίσημη "θεότητα" της Ελλάδας. Που σημαίνει,
εκπαγανίζει τον Χριστό.
3. Όταν, συνειδητά ή ασυνείδητα, η Εκκλησία λειτουργεί αντίστροφα,
γίνεται "αντι-εκκλησία", εθνική θρησκεία, και συνεπώς χάνει τη
"μυστηριακότητά" της (ως Εκκλησία του Χριστού). Εκκοσμικεύεται --επί
της ουσίας-- και εκπίπτει σε Εκκλησία του Έθνους. Αυτά συνοπτικά, όσο κι αν
ακούγονται απίστευτα.
……
ΣΤ) 1. Η δυσκολία των αναγνωστών είναι να αποδεχτούν με κουράγιο
ότι από τον 4ο αι. το "μυθικό Βυζάντιο" και η Εκκλησία του, η μήτρα δηλ.
της Ορθοδοξίας, είναι σε ΛΑΘΟΣ ΔΡΟΜΟ (στον δρόμο της παγανιστικής αντιστροφής
Χριστού-Έθνους) και ότι αυτός ο λάθος δρόμος της αντιστροφής έχει
ΣΩΤΗΡΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ, "απο-μυστηριοποιεί" την Εκκλησία και
συνεπώς την "εκπαγανίζει".
2. Η τελευταία πρόταση με λυπεί βαθιά αλλά δεν με σκανδαλίζει.
Διότι, αντίθετα από τους αναγνώστες, υποστηρίζω (στο βιβλίο μου) ότι η
"εκκλησιακότητα" των εκκλησιών δεν είναι απλώς "δώρο" αλλά
είναι "δώρο-και-κατάκτηση". Δηλ. δεν είναι δεδομένη άπαξ δια παντός
στην ιστορία, χρειάζεται να κατακτάται κάθε φορά εκ νέου. Οι εκκλησίες στην
ιστορία είναι πάντα "προληπτικές και από μέρους" εκκλησίες, ή αν
θέλουμε είναι εκκλησίες "κατ'οικονομίαν". Εκκλησία
"κατ'ακρίβεια" (δηλ. κυριολεκτικά εκκλησία) είναι μόνο η Βασιλεία του
Θεού, στα έσχατα. Ότι είναι "πριν" από τα έσχατα, δηλ. στην ιστορία,
υπολείπεται εξ' ορισμού σε εκκλησιακότητα, διότι πηγαίνει πότε
"εμπρός" (προς τη Βασιλεία) πότε "πίσω" (έναντι της
Βασιλείας). Αυτή η θεώρηση --η εσχατοκεντρική και όχι πλέον ιστοριοκεντρική της
εκκλησίας (εδώ είναι το μυστικό)-- ασφαλώς αποειδωλοποεί την εκκλησία και την
σχετικοποιεί, με την έννοια ότι η εκκλησία δεν θεωρείται πια αυταξία από μόνη
της (είδωλο) αλλά ο δρόμος στην ιστορία προς την Βασιλεία, προς τα έσχατα.
3. "Χριστιανοπαγανισμός", δηλ. παγανισμός (επί της
ουσίας) ντυμένος (εξωτερικά) με χριστιανικά ρούχα, ψευδεπίγραφος χριστιανισμό.
Έτσι έχω ονομάσει αυτή την από τον 4ο αι κ.ε. κατάσταση. Δεν μπορεί κανείς να
κάνει κάτι άλλο από το να ξεσκεπάζει αυτή τη συλλογική κατάσταση με την ελπίδα
της αφύπνησης, της συνειδητοποίησης και της μεταστροφής. Δηλ. της σωστής σχέσης
Χριστού και έθνους σε μια "επαναχριστιανοποιμένη" (εκ νέου) εκκλησία.
……
Ζ) Υπάρχουν προβλήματα "πρακτικά" και προβλήματα
"πνευματικά", αυτοσυνειδησίας. Τα "πνευματικά" προβλήματα
υποβαστάζουν και απολήγουν στα "πρακτικά". Όλα τα παραπάνω που έγραψα
ανήκουν στα "πνευματικά" προβλήματα της εκκλησίας. Ο Τσίπρας με τον
Ιερώνυμο, αντίθετα, ανήκει στα "πρακτικά". Χωρίς ειλικρινή ανατομία
των "πνευματικών" προβλημάτων, μην ελπίζουμε να έχουμε σωστή και
δίκαια λύση των "πρακτικών" προβλημάτων. Διότι ξεκινάμε από λάθος
αφετηρίες.
Γράφοντάς τα αυτά δεν περιμένω κάτι σε θεσμικό και συλλογικό
επίπεδο. Αλλά δεν μπορώ να μην επισημάνω τον βυζαντινό και μεταβυζαντινό
"χριστιανοπαγανισμό" (δηλ. τον χριστιανόμορφο παγανισμό) σύμφωνα με
τον οποίον άλλαξε το αποστολικό πρόθεμα της "εκκλησίας". Και από
"χριστοεκκλησία" έγινε "εθνοεκκλησία". Παραταύτα η Ιστορία
δεν τελείωσε. Είναι και παραμένει ανοικτή στη χάρη του Θεού και τη δική μας
ελευθερία. Αλλά και στη δική μας συνειδητοποίηση και ενδεχόμενη μεταστροφή.
Η όποια καταδίκη του "εθνοφυλετισμού" είναι αστεία (και
γι΄αυτό και αναποτελεσματική) αν δεν ψάξουμε την "πνευματική υποδομή"
του, τις ιστορικές ρίζες του, πίσω από ένα "ιστορικό συμβεβηκός" του
19ου αι. Και η "πνευματική υποδομή" του "εθνοφυλετισμού"
είναι ο βυζαντινός και μεταβυζαντινός "χριστιανοπαγανισμός". Μην
ζητάμε λοιπόν πολλά πράγματα από μια συνοδική καταδίκη και μη μας κάνει
εντύπωση που δεν λαμβάνεται υπόψη ...
Η διαφορά μεταξύ Λαοκεντρικής/Εθνοκεντρικής προσέγγισης της
Εκκλησίας (βυζαντινής κοπής) και Εθνοφυλετικής προσέγγισης δεν είναι ποιοτική
(διαφορά είδους) αλλά απλά ποσοτική (διαφορά βαθμού). Αυτός είναι ο κύριος
λόγος για τον οποίο ο «εθνοφυλετισμός» ως τέτοιος καταδικάστηκε μεν επίσημα τον
19ο αι. αλλά το «εθνοφυλετικό πνεύμα» συνεχίζει να
επικρατεί εις βάρος της υπαρκτικής ενότητας της Ορθοδοξίας. Και θα επικρατεί αν
δεν αλλάξουν οι προυποθέσεις θεώρησης της Εκκλησίας. Αν δηλ. από
ιστοριοκεντρικές και λαοκεντρικές (εμμενείς) δεν γίνουν εσχατοκεντρικές και
μυστηριοκεντρικές (υπερβατικές). Δεν γνωρίζω βέβαια αν κάτι τέτοιο είναι
δυνατόν στην παρούσα Ορθοδοξία.
….