Τα δώρα του αγίου Πνεύματος

Τα δώρα του αγίου Πνεύματος

Στοχασμοί στο μυστήριο του Αγίου Πνεύματος

Δρ. Κωνσταντίνος Αγόρας

Μου ζητήθηκε να πω δυο λόγια για τα Δώρα του αγίου Πνεύματος στους πιστούς. Δεν είναι εύκολο να σκεφτείς πάνω σε αυτά, έτσι απλά. Για τούτο θα ξεκινήσω πρώτα με μια παρατήρηση. Τα Δώρα γίνονται στον καθένα μας προσωπικά, είναι βέβαιο, αλλά μέσα στην Εκκλησία του Θεού. Θα πω λοιπόν δυο λέξεις για αυτό το «μέσα στην Εκκλησία» για να μπορέσουμε πριν δούμε τα «Δώρα» να δούμε καταρχάς τον «Δωρητή». Διότι από τον Δωρητή καταλαβαίνει κανείς τα Δώρα και τον σκοπό τους.

1. Τι θα πει «μέσα στην Εκκλησία»; Τι θα πει ακριβώς «Εκκλησία»; Την έχουμε αρκετά σκεφτεί αυτή τη λέξη;

«Εκ-κλησία» είναι μια ελληνική λέξη, σύνθετη. Προέρχεται από το «εκ» και το «κλήσις» (από το ρήμα καλέω, καλώ). «Εκκλησία» λοιπόν είναι μια πραγματικότητα που προέρχεται από μια «κλήση». Το πολύ ενδιαφέρον ερώτημα εδώ, το οποίο σπάνια απασχολεί τους πιστούς, είναι αλήθεια,  είναι το εξής τριπλό ερώτημα:

 «Ποιος καλεί»; «Ποιος» είναι ακριβώς αυτός που καλεί;

«Γιατί καλεί», για ποιο «λόγο» καλεί ; και τέλος

«Πώς καλεί», με ποιόν «τρόπο» καλεί;

Δυστυχώς οι χριστιανοί στις Εκ­κλησίες μας δεν τα σκεφτόμαστε συχνά (για να μην πω καθόλου) αυτά τα βασικά ερωτήματα που αφορούν στην «κλήση» μας. Σημειώστε μάλιστα ότι αν λάβαμε και λαμβάνουμε τα Δώρα του αγίου Πνεύμα­τος είναι ακριβώς για την κλήση μας.

(α) «Αυτός» που καλεί είναι ο Θεός Πατέρας, η αρ­χή και το τέλος της «κλήσης» μας, της «κλήσης» της «Εκ­κλησίας» ως επακριβώς «Εκ-κλησίας».  

 (β) Για ποιο «λόγο» καλεί; ο «λόγος» για τον οποίο ο Πατέρας μας καλεί είναι για να μετάσχουμε ο καθένας προσωπικά αλλά μαζί με τους άλλους –όχι χώρια (κατ΄ιδίαν) αλλά από κοινού (εν κοι­νωνία) – στη ζωή και την ιστο­ρία του σαρκωμένου, του ενανθρωπισμένου Υιού του, του Ιησού-Χριστού: του «καθολικού κοινωνιακού Ανθρώπου» όπως θα τον ονόμαζα. Ενός ανθρώπου δηλ. που στη ρίζα του είναι κοινωνία με τον Θεό Πατέρα και κοινωνία με κάθε συνάνθρωπο.  Μας καλεί λοιπόν ο Πατέρας ώστε να γίνουμε «ένα σώμα» με αυτόν, τον «κοινωνιακό Χριστό», να γίνουμε κι εμείς όσο μπορούμε με τη βοή­θειά του «κοινωνιακοί άνθρωποι», άνθρωποι κοινωνίας και καταλλαγής τόσο με τον Θεό όσο και με τον συνάνθρωπο, κάθετα και οριζόντια θα μπορούσαμε να πούμε, σαν τον σταυρό του Χριστού. Μας καλεί ο Θεός Πατέρας ώστε να «ανα­κε­φαλαιωθούμε» εν τέλει στον Χριστό, δηλ. να γίνουμε μια «συ­γκρο­τη­μένη πραγματικότητα» με Εκείνον σαν «κεφαλή».  

 (γ) Με ποιο «τρόπο» καλεί;  Μας καλεί ο Πατέρας με το Πνεύμα του, με αυτό με το οποίο «έχρισε» την αν­θρωπότητα του Υιού του, του Χριστού, με αυτό με το οποίο τον «ανάστησε» εκ νεκρών στην ιστορία, με αυ­τό το οποίο «κατοικεί» στην δοξασμένη ανθρωπό­τητα του Υιού του Ιησού Χριστού.

Σε αυτό το πλαίσιο νομίζω, το «εκκλησιακό πλαίσιο», το «πλαίσιο Εκκλη­σίας» –«από» τον Πατέρα, «διά» του Χριστού και «εν» αγίω Πνεύματι (πα­ρατηρήστε εδώ την τριαδική κίνηση - διότι ο Θεός κινείται πάντα τριαδικά, με τρια­δική συγχορδία)–  σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν εντάσσονται τα Δώρα του αγίου Πνεύματος τα οποία πρέπει να δούμε τώρα εν συντομία.

2. Η Κατήχηση της Καθολικής Εκκλησίας, αυτό το σπουδαίο εργαλείο που έχει κάθε χριστιανός καθολικός –αλλά και κάθε χριστιανός γενικότερα– στα χέρια του και που φοβάμαι ότι δεν το αξιοποιεί όσο πρέπει (συγχωρείστε μου το πα­ράπονο) αναφέρει σχετικά τα εξής:

1830. «Η ηθική ζωή των χριστιανών στηρίζεται από τα δώρα του Αγίου Πνεύματος. Αυτά είναι μόνιμες διαθέσεις που κάνουν τον άνθρωπο πρόθυμο να ακολουθεί τις προτροπές του Αγίου Πνεύματος». Εδώ θα ήθελα να παρατηρήσω ότι αυτό που αναφέρει η Κατήχηση ως «ηθική ζωή» δεν θα πρέπει να το κατα­λαβαίνουμε «ηθικιστικά» αλλά κατά τη γνώμη μου με έναν βαθύτερο τρόπο: «πνευματικά». Που σημαίνει ζωή μέσα στο Πνεύμα του αναστημένου Χριστού. Διότι «εν Αυτώ –δηλ. εν τω Πνεύματι– ζώμεν, κινούμεθα και εσμέν».
 

Συνεχίζει λοιπόν η Κατήχηση ως εξής:
 

1831. «Τα επτά δώρα του Αγίου Πνεύματος είναι η σοφία, η σύνεση, η βουλή, η ανδρεία, η γνώση, η ευσέβεια και ο φόβος του Θεού» προσθέτοντας το εξής σημαντικό που δεν θα πρέπει να μας διαφύγει: «Στην ολοκλήρωσή τους (τα δώρα ενν.) ανήκουν στον Χριστό, τον υιό του Δαβίδ». Τα δώρα λοιπόν αυτά του αγίου Πνεύματος, αν τα λαβαίνουμε,  είναι για ένα σκοπό. Για να μοιά­σουμε όσο γίνεται περισσότερο σε εκείνον στον οποίο τα δώρα αυτά υπάρχουν στην πληρότητά τους, στον Χριστό. Με λίγα λόγια τα επτά δώρα του Αγίου Πνεύματος, αλλά και κάθε άλλο δώρο του Παρακλήτου, προέρχονται από τον Πατέρα. Όπως λέει πολύ ωραία και μια προσευχή στη Λειτουργία του Χρυσο­στόμου: «πάσα δόσις αγαθή και παν δώρημα τέλειον κατεβαίνει άνωθεν από τον Πατέρα των φώτων». Και μας δίδεται με σκοπό την «χριστοποίησή» μας, το να γίνουμε κατά χάρη ο καθένας και η καθεμία μας ένας «άλλος Χρι­στός» στο να τελειοποιηθούμε στο δώρο της «υιοθεσίας» που λάβαμε. Διότι αυτό, η υιοθεσία-και-χριστοποίηση, είναι ο βασικός σκοπός της αγιοπνευματικής ζωής μας, της ζωής δηλ. μέσα στο Πνεύμα του σταυρωμένου, αναστημένου και δοξασμένου Χριστού.
 

Καταλήγει λοιπόν η Κατήχηση τη μνεία της στα επτά δώρα του Αγίου Πνεύ­ματος λέγοντας:

1831. [Τα δώρα] συμπληρώνουν και οδηγούν στην τελειότητά τους  τις αρε­τές εκείνων που τα λαβαίνουν. Κάνουν τους πιστούς πρόθυμους να υπακούνε στις θείες εμπνεύσεις».

3. Για να εμβαθύνουμε λίγο περισσότερο στην προβληματική μας είναι ση­μαντικό να ανατρέξουμε στο κεφ. 11 του Προφήτη Ησαΐα όπου ο περιγράφεται ο μελλοντικός Μεσσίας, ο Χριστός. «Πάνω του – γράφει– θ΄αναπαύεται το Πνεύμα του Κυ­ρίου, το πνεύμα αυτό που θα του δίνει σοφία και σύνεση, την ικανότητα ν’ αποφα­σίζει, τη δύναμη να εκτελεί, τη γνώση του Κυρίου, το σεβασμό στον Κύριο» (11, 2). Η βουλγκάτα εδώ προσθέτει και ένα έβδομο δώρο, την ευσέβεια (pietas). Η συνέ­χεια του προφητικού κειμένου δείχνει ξεκάθαρα το νόημα των Δώρων αυτών.

«Η πιο μεγάλη του ευχαρίστηση  –του Μεσσία, λέει ο Προφήτης– θα ’ναι να σέβεται τον Κύριο. Τίποτα δεν θα κρίνει απ΄ τα φαινόμενα ούτε θ’ αποφασίζει απ’ τα λεγόμενα. Αλλά θα κρίνει με δικαιοσύνη τους φτωχούς και θα υπερασπίζεται με ευθύτητα τους ταπεινούς της χώρας» (11, 3-4). Αυτά τα Δώρα τα έλαβε ο Χριστός ως άνθρωπος όταν σαρκώθηκε από τον Πατέρα. Και τα έλαβε ακριβώς για να μας τα δωρίσει εν Πνεύματι αγίω.

Εύχομαι από καρδιάς, τα νέα παιδιά που θα τα λάβουν μυστηριακά σήμερα να τα έχουν δύναμη στη ζωή τους για να κηρύττουν παντού και πάντα τον Χριστό του Θεού, ως Θεό και αδελφό μας. Αμήν.

Πρώτη δημοσίευση: "Πατρινοί Ορίζοντες", αριθ. 144 (2018)